Κλιματισμός & υγεία

 Ο κλιματιζόμενος χώρος σε συνάρτηση με την υγεία & την οικονομία

Η αδιάκοπη χρήση των κλιματιστικών συστημάτων ενέχει κινδύνους για την υγεία μας όταν αυτά δεν συντηρούνται τακτικά και δεν χρησιμοποιούνται σωστά. Λοιμώξεις του αναπνευστικού, κρυολογήματα, ψύξεις είναι μερικά από τα προβλήματα υγείας που προκαλεί η χρήση των κλιματιστικών συστημάτων.

Η κακή χρήση του κλιματισμού ελλοχεύει κινδύνους

Πιο συγκεκριμένα

• οι πολλές ώρες της ημέρας ιδιαίτερα σε χώρους με διαιρούμενες μονάδες (=split air condition) 
  
• το να μπαινοβγαίνουμε σε χώρους με μεγάλη διαφορά θερμοκρασίας
• Η αμέλεια καθαρισμού των φίλτρων αλλά & του καθημερινού εξαερισμού του χώρου, μας καθιστά ευάλωτους. 

Η εμφάνιση της ψύξης. 
Η ψύξη είναι ένα συνηθισμένο φαινόμενο & προέρχεται από τον χρήστη που δεν ρυθμίζει σωστά το κλιματιστικό του σύστημα, προκαλώντας απότομες αλλαγές θερμοκρασίας. 
Σε τέτοιες περιπτώσεις είναι δυνατό να εμφανιστεί πονοκέφαλος, ξήρανση στο δέρμα και στους βλεννογόνους, να μεταδοθεί κάποια μολυσματική ασθένεια. 

Αλλεργίες 
Σκόνη & μύκητες που επικάθονται στα φίλτρα αναπτύσσονται με αποτέλεσμα να αυξάνεται ο κίνδυνος πρόκλησης αλλεργιών. Προβλήματα σε χρήστες φακών επαφής & φαινόμενα ρινίτιδας, επιπεφυκίτιδας, βλεφαρίτιδας, ερεθισμού του λαιμού είναι πολύ πιθανό να εμφανιστούν εφόσον ο χώρος έχει ελλειπή ανανέωση του αέρα. 
Αξίζει να σημειωθεί πως στις αιτίες για την εμφάνιση της αλλεργικής ρινίτιδας περιλαμβάνεται πέρα από τη μόλυνση του περιβάλλοντος, το άγχος και η κακή διατροφή.

Αποτέλεσμα ενός μη επαρκούς εξαερισμού σε κλειστά κτίρια &  αίθουσες, προκαλεί βλάβη στο ρινικό επιθήλιο και κατ’ επέκταση  ενδέχεται να δυσχεράνει & την αναπνοή. 

Η υπερβολική ψύξη ενός χώρου μπορεί να καταστρέψει σε μεγάλο βαθμό τον φυσιολογικό μηχανισμό φίλτρου της ρινικής αναπνοής.

Ένα αξιόλογο κίνδυνο εγκυμονεί η ελλιπής συντήρηση υδρόψυκτων κεντρικών συστημάτων κλιματισμού, καθώς στις δεξαμενές νερού ενδέχεται να αναπτυχθεί το μικρόβιο της λεγιωνέλας, που προκαλεί μια επικίνδυνη ασθένεια, γνωστή ως «νόσο των λεγεωναρίων».

Η νόσος των λεγεωνάριων οφείλεται σε βακτήριο που προσβάλει τους πνεύμονες προκαλώντας λοίμωξη ή πνευμονία. Δεν είναι μεταδοτική και δεν κολλάει από άνθρωπο σε άνθρωπο.
Τα συμπτώματα εμφανίζονται μεταξύ της 2ης και 10ης ημέρας μετά την έκθεση στο βακτήριο. 

Η νόσος ξεκινά σαν μια τυπική γρίπη με κατάπτωση, υψηλό πυρετό, πονοκέφαλο, πόνο μυών και ξερό βήχα.

Όσο εξελίσσεται η πνευμονία, μπορεί να υποφέρει από πόνους στο στήθος, δύσπνοια, εμετούς, διάρροια ακόμη και ψευδαισθήσεις. Χρειάζεται μια κατάλληλη αγωγή με αντιβιοτικά. 

Το ρίσκο της μόλυνσης από την νόσο ελαχιστοποιείται με την σωστή συντήρηση των πιθανών πηγών μόλυνσης όπως είναι τα συστήματα κλιματισμού.

Tα κλιματιστικά των αυτοκινήτων έχουν ενοχοποιηθεί για οξείες παραρρινοκολπίτιδες (ιγμορίτιδα) & ημικρανίες, όταν το ψυχρό ρεύμα έχει κατεύθυνση προς το πρόσωπο των επιβατών.  

Οι μικρές κλιματιστικές μονάδες που χρησιμοποιούμε σε σπίτια, καταστήματα, γραφεία κλπ, θα επηρεάσουν το αναπνευστικό μας σύστημα από τη συσσώρευση ξένων σωματιδίων ή και μικροβίων. 

Εφόσον τα φίλτρα τους είναι καθαρά και γίνεται λογική χρήση τους, δεν προκύπτουν κίνδυνοι (καλό είναι να μην υπερβαίνουμε διαφορά θερμοκρασίας άνω των 10oC, πόσο μάλλον αν ο κόσμος εισέρχεται στο χώρο από το εξωτερικό περιβάλλον του κτηρίου).

Μεγάλη σημασία συνεπώς, έχει ο τακτικός καθαρισμός τους ανάλογα με την ρύπανση του χώρου (συνήθως μία φορά τον μήνα, πλύσιμο των φίλτρων με νερό & μία φορά το χρόνο κατ ελάχιστο πλύσιμο των στοιχείων (κυψέλες) των εσωτερικών μονάδων με ειδικά απορρυπαντικά  μυκητοκτόνα κλπ.



Είναι ενδεικτικό ότι σε χώρους με αυξημένη επισκεψιμότητα θα έχουμε περισσότερους ρύπους, οπότε & τα φίλτρα των μονάδων αυτών απαιτούν συχνότερο πλύσιμο, ακόμη & εάν οι ρύποι δεν είναι εμφανείς κατά τον καθαρισμό τους. Τότε μόνο, οι κυψέλες των εσωτερικών μονάδων θα πρέπει να καθαρίζονται 3 με 4 φορές το χρόνο χρησιμοποιώντας ηπιότερο απορρυπαντικό διάλυμα (αναλογία κατά περίπτωση).
Σε περιπτώσεις σαν αυτές, το πρόβλημα είναι εμφανέστερο σε άτομα με ευαισθησία στο ανώτερο αναπνευστικό, αλλεργικές ρινίτιδες κ.λ.π.
Καθότι τα άτομα με αυτές τις ευαισθησίες θα παρουσιάσουν  ευκολότερα ενοχλήσεις, συνιστάται να αποφεύγουν την παρατεταμένη έκθεση σε τεχνητό κλιματισμό. 

Το κλιματιστικό του σπιτιού μας δεν πρέπει να μας κρυώνει ασυναίσθητα, παρά να δημιουργεί ευχάριστο &  υγιεινό κλίμα.

Μέσω:K. Stergioy

Αυτό προϋποθέτει πάνω από όλα μελέτη από Μηχανολόγο μηχανικό & μόνον, τόσο όσον αφορά την ισχύ της μονάδας όσο & τη θέση που θα τοποθετηθεί & φυσικά την τακτική και σωστή συντήρηση σύμφωνα με τις οδηγίες του σαν μελετητή. 

Βασικές προϋποθέσεις

• Αλλάζετε τα φίλτρα συχνά, ανάλογα με την χρήση τους.
• Ρυθμίζετε την θερμοκρασία σε λογικές τιμές, έτσι ώστε να μην ζεσταίνεστε αλλά να δροσίζεστε, όχι να κρυώνετε.
• Αφήνετε πάντα ένα παράθυρο μισάνοιχτο στον χώρο που κλιματίζεται, έτσι ώστε να ανανεώνεται ο αέρας και να μην ξεραίνεται η ατμόσφαιρα, ιδιαίτερα όταν κοιμάστε με το  κλιματιστικό σε λειτουργία. 
• Αερίζετε συχνά τους χώρους του σπιτιού και ξεσκονίζετε τακτικά έπιπλα και υφάσματα που μπορεί να πιάσουν σκόνη.

Το κλιματιστικό ανακυκλώνει την σκόνη που υπάρχει στην ατμόσφαιρα, αυξάνοντας τον κίνδυνο εκδήλωσης αλλεργιών.

• Mην επιδέχεστε άμεσα το ρεύμα αέρα της μονάδας για πολύ ώρα. Το πιθανότερο είναι την επόμενη μέρα να υποφέρετε από ψύξη, πονοκέφαλο ή μυϊκούς σπασμούς.
• Δοκιμάστε τους ανεμιστήρες οροφής ή δαπέδου. 

Σε θερμοκρασίες περιβάλλοντος χώρου μέχρι & 27οC, οι ανεμιστήρες δροσίζουν ανεκτά & καταναλώνουν λιγότερο ρεύμα. Προσομοιάζοντας πιστότερα τον φυσικό κλιματισμό, δίνουν μια ξεχωριστή ατμόσφαιρα άνεσης ενώ συνάμα το ρεύμα αέρα απωθεί τα κουνούπια.

Ρυθμίσεις
Σε όλες τις περιπτώσεις η ρύθμιση της θερμοκρασίας αξιολογείται λαμβάνοντας υπόψη τους παράγοντες χρήσης.  

Βασικός κανόνας όλων είναι να μην υπάρχουν μεγάλες διαφορές θερμοκρασίας μεταξύ του εσωτερικού και του εξωτερικού περιβάλλοντος. 

Γενικός κανόνας για τα άτομα υψηλού κινδύνου είναι να μην υπάρχει διαφορά μεγαλύτερη των πέντε έως έξι βαθμών Kελσίου. 


Παιδιά και κλιματιστικά μηχανήματα
Χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή, καθώς τα παιδιά δεν έχουν αποκτήσει βιώματα για να αντιδρούν στην υπέρμετρη ψύξη.

Τα αποτελέσματα είναι συχνά δυσάρεστα, και η σοβαρότητά τους εξαρτάται από την περίπτωση. Για παράδειγμα, τα πράγματα είναι ακόμη πιο επικίνδυνα όταν το παιδί παίζει, ιδρώνει και μετά εισέρχεται σε χώρο με ρεύμα αέρα & μάλιστα όχι απαραίτητα τεχνητά κλιματιζόμενο!

Συντήρηση
Δυστυχώς η άγνοια που περιβάλλει, ειδικά σε πολυσύχναστους & μεγάλους χώρους όπως κτίρια επιχειρήσεων, ξενοδοχεία, νοσοκομεία, δεν επιβάλει αυστηρότερες επιτηρήσεις, ουσιαστικές για το συχνό καθαρισμό των κλιματιστικών συστημάτων.  
H συνάθροιση πολλών ατόμων, το κάπνισμα και σε πολλές περιπτώσεις ο πεπαλαιωμένος κεντρικός κλιματισμός των κτιρίων, επεμβάσεις & προσθήκες χωρίς την απαραίτητη μελέτη των αρμόδιων για αυτά μηχανολόγων μηχανικών, είναι παράγοντες που επιβαρύνουν το σύστημα, την αποδοτικότητα, την οικονομία, αλλά & την ατμόσφαιρα, δημιουργώντας προϋποθέσεις για την ανάπτυξη & μετάδοση μικροβίων, ιών μυκήτων κλπ. 
Σε αυτά τα μεγάλα κλιματιστικά συστήματα που χρησιμοποιούν κυρίως νερό για ψύξη, επιβάλλεται συχνότερος έλεγχος, σωστός καθαρισμός και χλωρίωση εφόσον απευθύνονται σε μεγαλύτερο σύνολο ανθρώπων, άρα & μεγαλύτερη επικινδυνότητα μετάδοσης ασθενειών - προβλημάτων υγείας.

Ως σύνδρομο νοσούντος κτιρίου αναφέρεται μια κατάσταση που οφείλεται στην κακή ποιότητα του μη ανανεώσιμου αέρα, ουσιαστικά την  πλημμελή λειτουργία του κεντρικού του κλιματισμού.

Η μείωση αποδοτικότητας του ανθρώπινου δυναμικού  
οφείλεται στον επηρεασμό του κεντρικού νευρικού συστήματος (αδυναμία συγκέντρωσης, αδιαθεσία, εκνευρισμός), σημεία φλεγμονής (κοκκίνισμα) στα μάτια, ρινική συμφόρηση, φαρυγγίτιδα και ευρήματα στο δέρμα... 

Καταλήγωντας, ιδεώδες κλιματιστικό σύστημα δεν μπορεί να προταθεί για επιλογή, εφόσον για αυτό πρέπει να ληφθούν υπόψη πολύ παράμετροι. 
Σε γενικές γραμμές πάντως ο μελετητής θα πρέπει να κινείται κατά το δυνατόν προσομειάζοντας φυσικές συνθήκες θέρμανσης ή δροσισμού.

βασισμένο σε άρθρο της βιολόγου Αγγελικής Μήλιου

Επιμέλεια κειμένου & προσθήκες από τον Άλκη Σαββόπουλο

Το πρωτότυπο άρθρο από την πηγή