Οι εκτιμήσεις του στρατηγού Στέφανου Σαράφη για την «προετοιμασία» της χώρας μας
στον Ελληνοϊταλικό πόλεμο
Με αφορμή την επέτειο του ηρωικού ΟΧΙ του Ελληνικού λαού στις 26 Οκτώβρη παρουσιάζουμε τις εκτιμήσεις του στρατηγού Στέφανου Σαράφη σχετικά με την «στρατιωτική προετοιμασία» του φασιστικού καθεστώτος της 4ης Αυγούστου απέναντι στην Ιταλική επίθεση, δίνοντας κάποιες χρήσιμες και άγνωστες σε μεγάλο βαθμό «λεπτομέρειες»
Να θυμίσουμε ότι αυτός το 1935 έπαιξε ιδιαίτερα πρωταγωνιστικό ρόλο στο βενιζελικό στρατιωτικό κίνημα της 1/3/1935 και πως μετά την αποτυχία του κινήματος συνελήφθη και καταδικάστηκε στις 30 Μαρτίου από το Στρατοδικείο Αθηνών ισόβια δεσμά και στρατιωτική καθαίρεση, μαζί με τους αντισυνταγματάρχες Χριστόδουλο Τσιγάντε και Ι. Στεφανάκο. Η καθαίρεσή τους έγινε στο Γουδή, παρουσία πολιτών που τους λοιδορούσαν και δυσφορούσαν για τη μη θανατική τους καταδίκη. Τελικά αμνηστεύτηκε μετά την παλινόρθωση της Βασιλείας στην Ελλάδα με τη γενική αμνηστία που έδωσε ο Γεώργιος Β’ το Δεκέμβριο του ίδιου έτους (1935), οπότε και επανήλθε στο στράτευμα με το βαθμό που κατείχε πριν την καθαίρεση (συνταγματάρχης).
Στη συνέχεια υπό το καθεστώς της μεταξικής δικτατορίας που ακολούθησε, συνελήφθηκε και εκτοπίστηκε στη Μήλο. Λίγο αργότερα με την έκρηξη του Ελληνοιταλικού πολέμου το καθεστώς της 4ης Αυγούστου απέρριψε αίτηση του να συμμετάσχει στον πόλεμο
Γράφει λοιπόν (στο βιβλίο του «Ο ΕΛΑΣ») : «Η κυβέρνηση διόρισε αρχιστράτηγο το γνωστό αντιστράτηγο Παπάγο, καίτοι ήξερε την αξία του και τούτο γιατί ήταν πιστός σ’αυτή και άνθρωπος του παλατιού. Τόσα καλά τον ήξερε ώστε ταυτόχρονα με το διορισμό έβγαλε και ανακοινωθέν με το οποίο απαγόρευε κάθε κριτική για τον αρχιστράτηγο. Απόκλεισε από το στρατό σχεδόν όους τους αξιωματικούς απότακτους του 1935 από τους οποίους είχαν αφαιρεθεί τα φύλλα πορείας. Αν κανένας προσέρχονταν γιατί δεν του είχαν πάρει το φύλο πορείας, τον έδιωχναν με τη δικαιολογία ότι δεν χρειάζεται. Σε επιτροπές αξιωματικών που παρουσιάστηκαν και ζήτησαν την άμεση αποστολή τους στο μέτωπο, ο τότε υπουργός στρατιωτικών Ν. Παπαδήμας απαντούσε πώς δεν έχει ανάγκη η πατρίδα από τις δικές τους υπηρεσίες και επί πλέον τους έβριζε λέγοντας πως ζητούν να επανέλθουν για να βελτιώσουν τη θέση και σύνταξη τους. Φοβούνταν μήπως δημιουργήσουν στις μονάδες αντικαθεστωτικό ρεύμα. Έκρινε τις πράξεις των άλλων σύμφωνα με τη δική του νοοτροπίας και την τέτοια των ομοφρόνων του που κατά το πλείστον απέφυγαν τον πόλεμο 1917-1922. Αυτός προσωπικά πήρε μέρος και στη Μακεδονία και στη Μ. Ασία. Δε μπορούσε να φανταστεί πώς υπήρχαν αξιωματικοί που ζητούσαν να πολεμήσουν μονάχα, χωρίς υστεροβουλία, χωρίς μελλοντικές απολαβές, παρά μόνο για να εκπληρώσουν το καθήκον τους προς την πατρίδα και γιατί αισθάνονταν ντροπή να γυρίζουν στο δρόμο και τα καφενεία τη στιγμή που κάθε άλλος Έλληνας είχε το δικαίωμα ν΄ αγωνίζεται και να σκοτώνεται για την πατρίδα.
Μόνο από την πίεση των γεγονότων και της κοινής γνώμης όταν οι Ιταλοί έφτασαν στο Μέτσοβο και ύστερα από επανειλημμένες επικλήσεις της Στρατιάς Ηπείρου, ανακλήθηκε το μεγαλύτερο μέρος των κατωτέρων και ταγματαρχών και λίγοι αντισυνταγματάρχες. Κανένας συνταγματάρχης ή στρατηγός δε χρησιμοποιήθηκε. Όχι μόνο αυτό, αλλά και μερικοί αντισυνταγματάρχες απολύθηκαν αμέσως χωρίς να χρησιμοποιηθούν.
Περισσότεροι από 600 αξιωματικοί νέοι, ικανοί, εμπειροπόλεμοι έμειναν αχρησιμοποίητοι ως το τέλος του πολέμου και όταν στις αρχές του 1941 ο αρχηγός της αγγλικής στρατιωτικής αποστολής στρατηγός Χεϋγουντ παρουσιάστηκε στους κυβερνώντες και ρώτησε γιατί δεν χρησιμοποιούνται οι δημοκρατικοί αξιωματικοί μια και που υπήρχε τόση ανάγκη, πήρε την απάντηση πως όλοι χρησιμοποιήθηκαν. Όταν ο στρατηγός παρουσίασε ονομαστική κατάσταση των 600 αξιωματικών που δεν χρησιμοποιήθηκαν απήντησαν πως αυτοί δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν λόγω της αντιβασιλικής δράσης τους στο παρελθόν»
Τα συμπεράσματα νομίζουμε είναι εύλογα…
Αλέκος Χατζηκώστας
Δημοσιογράφος και εκδότης της εφημερίδας «Η Άλλη Άποψη της Ημαθίας» και του alli-apopsi.gr. Άρθρα του έχουν δημοσιευτεί σε εφημερίδες, περιοδικά και site εδώ και δεκαετίες, ενώ έχει συμμετάσχει με εισηγήσεις σε μια σειρά ιστορικά συνέδρια και ημερίδες. Έχει εκδώσει 8 βιβλία και συμμετέχει σε συλλογικούς τόμους.